Femke Teussink schildert met haar camera
Femke Teussink (1976) is fotograaf. Na haar opleiding aan de kunstacademie startte ze haar eigen bedrijf. Ze werkt in opdracht en aan vrij werk. Al snel specialiseerde ze zich in portretten. De laatste jaren ontwikkelde ze ook een voorliefde voor natuurfotografie. Wat haar onderwerp ook is, elke foto van Femke’s hand draagt haar signatuur.
Waar een kunstenaar een kwast gebruikt, schildert Femke Teussink met haar camera. Opgeleid aan de kunstacademie groeide ze uit tot een vooraanstaand portretfotograaf. Maar steeds vaker maakt de mens plaats voor de natuur. Zeker in haar vrije werk. In ‘Kunstenaar Uitgelicht’ gaan we met haar in gesprek over drijfveren en zoektochten, de kracht van kunst en symboliek.
Kunstenaar:
Femke Teussink
Survival Of The Fittest
Voor het project Kunsthalte, een pop-up expositieruimte op het Deventer Stationsplein, maakte Teussink een serie werken getiteld ‘Survival Of The Fittest’. De foto’s tonen natuurbeelden van een doods landschap. Maar wie net iets langer kijkt, ziet voor zijn ogen een levendige microkosmos ontvouwen. De serie gaat over overleven onder dorre en schrale omstandigheden. ‘Het is voor mij een metafoor voor de coronaperiode’, licht Femke toe, ‘de theaters dicht, musea op slot, uitgestorven podia. Een kaalgeslagen cultuurlandschap. Maar toch, wie beter kijkt, ziet dat makers, kunstenaars en creatieven ook dan volop bezig zijn. Zonder of voor een heel klein publiek. Maar kunst is er altijd. Het is onlosmakelijk verbonden met onze soort. Net als het leven zelf, zoekt en vindt kunst altijd een manier. Dat is uiteindelijk iets heel moois.’
Zonder mensen
Teussink maakte furore met haar portretten. Of het nu in opdracht was of als vrij werk: mensen zijn het centrale onderwerp. Femke: ‘In 2017 was ik als artist in residence in Thailand, daar kwam de ommezwaai. Op mijn foto’s droegen modellen vaak bijzondere en opvallende jurkjes. Die jurkjes stonden voor mij symbool voor mijn stijl. Ik heb er in Thailand letterlijk afscheid van genomen door die jurkjes te bedekken met compost. Ik raakte gefascineerd door de beestjes, de schimmels en andere natuurlijke processen die de jurkjes als het ware overnamen. Ik begon te fotograferen. Van extreem dichtbij en geen mens in beeld. Heel iets anders dan ik jaren had gedaan. Deze uitstap heeft heel wat deuren geopend, ook in mijn hoofd, omdat ik niet meer alleen als de portretfotograaf wordt gezien. Het grappige is dat die foto’s, ondanks dat ze zo verschillend zijn van wat ik daarvoor deed, toch op een bepaalde manier mijn handtekening dragen.’
Signatuur
Maar wat maakt een foto nu tot een typische Teussink-foto? Femke zelf zoekt ook naar een verklaring: ‘Het staat los van camera, lenzen of techniek. Ik werk heel intuïtief. Vanuit mijn opleiding aan de kunstacademie heb ik mijn artistieke oog leren ontwikkelen. Hoe je bijvoorbeeld met licht, perspectief en door te spelen met het oogpunt van de camera dramatische, theatrale beelden maakt. Maar ik moet daar eigenlijk niet over nadenken. Als ik werk, kom ik snel in een creatieve flow. Alsof tijd en ruimte inéén schuiven en alles vanzelf lijkt te gaan. Mijn beste werk maak ik als ik zo’n “toestand” verkeer. Natuurlijk kan ik een prima foto schieten als dat niet zo is, maar er ontbreekt dan snel iets. Maar wat er dan aan ontbreekt, dat is niet onder woorden te brengen. Ik heb wel geleerd veel meer op mijn gevoel te vertrouwen. Dat is toch een van de weinige voordelen van ouder worden, haha!’
Lanzarote
De foto’s voor de serie ‘Survival Of The Fittest’ schoot Teussink op Lanzarote, een van de Canarische Eilanden. ‘Even daarvoor had ik de oproep gelezen om werk in te sturen voor het project Kunsthalte’, vertelt Teussink, ‘je slaat zoiets toch op in je achterhoofd. Toen ik aankwam op Lanzarote dacht ik echt: waar ben ik beland? Eigenlijk in niets de zonnige, lichte omgeving die ik me had voorgesteld en waar ik zo’n behoefte aan had na die grauwe periode van lockdowns. Het leek wel een maanlandschap met alle kraters en dat donkere zand en gesteente. Een dorre, levenloze toestand. Maar als je beter kijkt, dan opent zich een kosmos vol minuscule plantjes, mossen, algen, insecten en cactussen. Als vanzelf werd ik daarnaartoe getrokken met mijn camera en ineens wist ik precies wat ik wilde maken voor het project Kunsthalte. In plaats van een mens, werd de natuur mijn model. Klinkt vreemd, maar de cactussen staan gelijk aan de modellen waar ik normaal mee werk.’
Duister en licht
De afgelopen twee jaar waren ook voor Teussink lastig. ‘Je wereld wordt ineens wel heel erg klein. Ik ben een fladderaar. Vind het fijn om buiten te zijn, onder de mensen te komen, me onder te dompelen in muziek en theater, met vrienden een terras pakken of lekker te dansen. En ineens kan dit niet. Je zit thuis, binnen, opgesloten. Ondanks dat we samen zijn, voelde ik me echt eenzaam. Je merkt hoeveel je het normale leven mist. Je wordt langzamerhand een duistere put ingezogen…en nu kan alles ineens weer! Dat is zo’n fijn bevrijdend gevoel. Ik voel me alsof ik weer de wereld wordt ingetrokken, het licht in, zo fijn!’
Europa in
Nu het coronatijdperk definitief achter ons lijkt te liggen, durft Teussink weer plannen te maken. ‘Ik sta steeds vaker stil bij de rol die kunst speelt in het leven. Het is een inspirerende vraag om na te denken wat kunst eigenlijk is. Elke paar jaar popt die vraag op. Het wakkert je nieuwsgierigheid aan. Deze zomer ga ik deelnemen aan een socratische workshop in Spanje. Een mooie gelegenheid om antwoorden te vinden. Daarna gaan mijn partner en ik een maand reizen door Italië. We hebben een busje gekocht en verbouwen die zelf tot camper. We hebben hard gespaard en gewerkt om er straks een tijdje tussenuit te gaan. Beide willen we werken, reizen, genieten van de vrijheid. En ik zie het als een mooie oefening voor mijn diepe wens om door Europa te trekken en ons continent vast te leggen. Hoe, wat en vanuit welke gedachte, weet ik nog niet. Ooit was het mijn grootste droom om meer van de wereld te zien door mijn werk achterna te reizen. In de periode dat ik vanuit Amsterdam werkte, is me dat gelukt en was mijn werk in galeries en exposities te zien. Nu wil ik niet mijn werk achterna reizen, maar van de reis en het werk één maken. Er bruist en broeit van alles…!’